ĐÁP ÁN ĐỀ THI LỊCH SỬ THI TỐT NGHIỆP THPT 2008
KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2008
Môn thi: LỊCH SỬ - THPT không phân ban
ĐỀ I
A. LỊCH SỬ VIỆT NAM (7,0 điểm)
Câu 1 (4,0 điểm): Tóm tắt hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc trong những năm 1921-1927.
Câu 2 (3,0 điểm): Trình bày khái quát diễn biến và kết quả của chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954.
B. LỊCH SỬ THẾ GIỚI (3,0 điểm)
Nêu những thành tựu chủ yếu của kinh tế Mỹ trong hai thập kỷ sau chiến tranh thế giới thứ hai.
BÀI GIẢI GỢI Ý
Câu 1:
- Năm 1921, được sự giúp đỡ của Đảng Cộng sản Pháp, Nguyễn Ai Quốc cùng một số người yêu nước của các thuộc địa Pháp sáng lập ra “Hội Liên hiệp thuộc địa” để tuyên truyền, tập hợp lực lượng chống chủ nghĩa đế quốc.
- Năm 1922, Hội ra tờ báo Người cùng khổ để vạch trần chính sách đàn áp bóc lột dã man của chủ nghĩa đế quốc, góp phần thức tỉnh các dân tộc bị áp bức đứng lên đấu tranh tự giải phóng. Người còn viết bài cho các báo tiến bộ khác: Nhân đạo, Đời sống công nhân và viết cuốn sách nổi tiếng “Bản án chế độ thực dân Pháp”. Mặc dù bị nhà cầm quyền Pháp tìm mọi cách ngăn chặn, cấm đoán, các sách báo nói trên vẫn được bí mật chuyển về Việt Nam.
- Tháng 6-1923, Người rời nước Pháp sang Liên Xô dự Hội nghị Quốc tế nông dân và được bầu vào Ban chấp hành, sau đó làm việc ở Quốc tế Cộng sản, viết nhiều bài cho báo Sự thật và Tạp chí Thư tín quốc tế.
- Năm 1924, Người dự Đại hội V của Quốc tế Cộng sản và đọc tham luận tại Đại hội, trình bày quan điểm của mình về vị trí chiến lược của cách mạng thuộc địa, mối quan hệ giữa phong trào công nhân ở các nước đế quốc với phong trào cách mạng ở các nước thuộc địa, về vai trò và sức mạnh to lớn của giai cấp nông dân ở các nước thuộc địa.
Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc trong thời gian này chủ yếu trên mặt trận tư tưởng, chính trị nhằm truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào nước ta. Những tư tưởng mà Người truyền bá sẽ là nền tảng tư tưởng của Đảng ta sau này. Những tư tưởng đó là:
+ Chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc là kẻ thù chung của giai cấp vô sản và nhân dân các thuộc địa, chỉ có làm cuộc cách mạng, đánh đổ chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc thì mới giải phóng giai cấp vô sản và nhân dân thuộc địa. Đó là mối quan hệ mật thiết giữa cách mạng chính quốc và thuộc địa.
+ Xác định giai cấp công nhân và nông dân là nòng cốt của cách mạng.
+ Giai cấp công nhân có đủ khả năng lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là đảng cộng sản được vũ trang bằng học thuyết Mác - Lênin.
- Ngày 1-11-1924, Người từ Liên Xô về Quảng Châu (Trung Quốc) để trực tiếp chuẩn bị về chính trị, tư tưởng và tổ chức cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Tại đây Người cùng một số nhà cách mạng Trung Quốc, Ấn Độ… thành lập “Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông”. Người tiếp xúc với các nhà cách mạng Việt Nam ở Quảng Châu, chọn một số thanh niên hăng hái trong tổ chức “Tâm Tâm xã” và những thanh niên hăng hái từ trong nước mới sang để thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên (6-1925) mà nòng cốt là Cộng sản Đoàn. Người mở các lớp huấn luyện chính trị để đào tạo họ thành cán bộ cách mạng rồi đưa về nước hoạt động.
Nguyễn Ái Quốc trực tiếp mở các lớp huấn luyện nhằm trang bị chủ nghĩa Mác - Lênin cho Hội.
- Những bài giảng của Nguyễn Ái Quốc tập hợp lại thành tác phẩm “Đường kách mệnh” xuất bản vào năm 1927.
Câu 2:
* Diễn biến: gồm 3 đợt:
+ Đợt 1 (13-3-1954 - 17-3-1954): quân ta tiêu diệt cứ điểm Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo, diệt và bắt 2.000 tên, phá hủy 26 máy bay.
+ Đợt 2 (30-3-1954 - 26-4-1954) quân ta tấn công khu đông Mường Thanh (trận đánh ác liệt: đồi A1, C1) khép chặt vòng vây khu trung tâm bằng một hệ thống giao thông hào, khống chế sân bay, cắt đường tiếp tế duy nhất của địch, Pháp lâm vào tình thế vô cùng nguy khốn.
+ Đợt 3 (1-5-1954 - 7-5-1954) quân ta tiêu diệt quân khu trung tâm Mường Thanh và Hồng Cúm. 17g30 ngày 7-5-1954, tướng De Castrie và bộ tham mưu bị bắt: chiến dịch Điện Biên Phủ hoàn toàn thắng lợi.
* Kết quả:
a. Trong nước:
- Ta tiêu diệt và bắt sống 16.200 tên địch, hạ 62 máy bay, thu nhiều phương tiện chiến tranh hiện đại của Pháp - Mỹ.
- Giải phóng được nhiều vùng đất đai rộng lớn.
- Đập tan kế hoạch Nava và mọi mưu đồ chiến lược của Pháp - Mỹ.
- Đây là chiến thắng oanh liệt nhất của quân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp và can thiệp Mỹ .
- Thể hiện cao độ truyền thống yêu nước, tinh thần quyết chiến, quyết thắng, chủ nghĩa anh hùng cách mạng của quân dân ta.
- Chứng minh đường lối kháng chiến của Đảng là đúng đắn.
- Góp phần quyết định vào thắng lợi của hội nghị Genève về Đông Dương.
b. Thế giới:
- Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
- Góp phần làm lung lay và tan rã hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân.
- Chứng minh một chân lý của thời đại: một dân tộc dù đất không rộng, người không đông, nếu quyết tâm chiến đấu vì độc lập tự do, có đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, được quốc tế ủng hộ thì hoàn toàn có khả năng đánh bại mọi thế lực đế quốc hung bạo.
Câu 3:
Cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai đánh dấu bước nhảy vọt của nền kinh tế Mỹ, nhờ buôn bán vũ khí cho các nước Đồng minh châu Âu và do chiến tranh không lan đến đất nước mình. Trong khoảng hai thập niên đầu sau chiến tranh, Mỹ là trung tâm kinh tế, tài chính giàu mạnh duy nhất của thế giới.
Những thành tựu chủ yếu của kinh tế Mỹ trong hai thập kỷ sau Chiến tranh thế giới thứ hai trên các lĩnh vực cụ thể sau:
* Về công nghiệp:
- Sản lượng tăng 24% mỗi năm (so với 4% trước chiến tranh).
- 1945-1949: chiếm hơn 1/2 sản lượng công nghiệp thế giới.
* Nông nghiệp: Sản lượng tăng 27% so với thời kỳ 1935-1939; gấp hai lần sản lượng nông nghiệp của Anh, Pháp, Tây Đức, Ý, Nhật cộng lại (năm 1949).
* Tài chính: nắm gần 3/4 dự trữ vàng toàn thế giới.
* Giao thông vận tải: có trên 50% tàu bè đi lại trên biển.
